Bogactwo natury | Urząd Gminy Czarnków

BOGACTWO NATURY

Panorama okalająca gminę to wzgórza i wzniesienia przecięte doliną rzeki Noteci.

Prawdziwym skarbem tej części gminy są jej naturalne walory przyrodnicze, malownicze krajobrazy oraz kompleksy leśne, które są ostoją dzikiej zwierzyny.

Dla tego terenu ustanowiono formę ochrony przyrody zwaną Obszarem Chronionego Krajobrazu „Dolina Noteci”, który stanowi fragment unikalnego krajobrazu doliny rzecznej wraz z jej krawędziami i przyległymi wzgórzami morenowymi. Występuje tu znaczna różnorodność krajobrazu, na co składają się płaskie torfowiska dna doliny rzecznej, rozcięcia wąwozowe krawędzi doliny pod Czarnkowem, zatopione w torfach wydmy w okolicach Gajewa, rozległe obszary naturalnych łąk turzycowych w rejonie Romanowo – Radolin i Nowe Dwory – Jędrzejewo oraz wzgórza morenowe w okolicach Czarnkowa.

Wzgórza morenowe na granicy z miastem Czarnków to morena czarnkowska zwana „Szwajcarią Czarnkowską”, uznawana za jeden z najbardziej uroczych zakątków Wielkopolski.

Dolina Noteci została również objęta ochroną przyrody w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 na terytorium Unii Europejskiej i obejmuje dwa obszary: ,,Dolinę Noteci" specjalny obszar ochrony siedlisk i ,,Nadnoteckie Łęgi" obszar specjalnej ochrony ptaków.

W południowo-wschodniej części gminy w okolicy Gębiczyna leży Rezerwat Przyrody ,,Źródliska Flinty”, którego przedmiotem ochrony jest ekosystem leśny, zaroślowy, bagienny, wodny i torfowiskowy stanowiący obszar źródliskowy rzeki Flinty.

Największy kompleks leśny, obejmujący północno - zachodnią i zachodnią część gminy, to fragment Puszczy Drawskiej z niezwykłymi obszarami leśnymi.

DOLINA NOTECI

Dolina Noteci odznacza się wysokimi walorami przyrodniczymi i wyjątkowym krajobrazem. Przepiękne tereny, bogactwo rzadkich gatunków roślin i zwierząt zachęca do turystyki przyrodniczej. Dawniej obszar ten stanowiło pasmo rozlewisk i trzęsawisk wyżłobionych przez wody z topniejącego lodowca. Rozwijające się rolnictwo spowodowało, że miejsce to zostało przekształcone w rozległe łąki i pastwiska. Jednak zaniechanie gospodarki rolnej powoli przywraca krainie pierwotny krajobraz.

Dzisiaj tereny ciągnące się wzdłuż linii Noteci są doskonale zachowanym kompleksem dolino – bagiennym z cennymi w skali Europy zbiorowiskami roślinnymi oraz bogactwem fauny, zwłaszcza ptactwa wodnego i błotnego takiego jak: bąk, kania ruda, błotnik łąkowy, kropiatka, zielonka, derkacz, rycyk, rybitwa czarna. W wodach Noteci stwierdzono rzadkie gatunki ryb, m.in.: łososia, głowacza białopłetwego, bolenia, piskorza, świnkę i certę, a w starorzeczach i torfiankach występuje kumak nizinny.

Najciekawszym pod względem przyrodniczym odcinkiem Doliny Noteci są Nadnoteckie Łęgi. Obejmują 50-kilometrowy fragment doliny od Wielenia, aż do ujścia rzeki Gwdy. To właśnie tutaj przebiega trasa migracji ptaków przelatujących z lęgowisk Wschodniej Europy, Syberii i Skandynawii na zimowiska położone w północnej Afryce i zachodniej Europie. Jest to jedna z kilku najważniejszych krajowych ostoi lęgowych podróżniczka, kulika wielkiego oraz bociana białego.

Nadnoteckie Łęgi są również ważną ostoją dla bobra i wydry.

Dolina Noteci odznacza się wysokimi walorami przyrodniczymi i wyjątkowym krajobrazem. Przepiękne tereny, bogactwo rzadkich gatunków roślin i zwierząt zachęca do turystyki przyrodniczej.

SZWAJCARIA CZARNKOWSKA

Na tle płaskiej Doliny Noteci wznosi się jedna z największych przyrodniczych i turystycznych atrakcji regionu - Morena Czarnkowska nazywana również „Szwajcarią Czamkowską". Ta urzekająca pięknem kraina została ukształtowana 12 tysięcy lat ternu pod wpływem lądolodu zlodowacenia bałtyckiego.

Malownicze wzgórza na terenie Gminy rozciągają się na niewielkim odcinku kilkunastu kilometrów od Ciszkowa, przez Górę n. Notecią, Goraj, Pianówkę aż do Czarnkowa. Wzniesienia moreny przecina linia kolejowa, która pod względem krajobrazowym jest jedną z najatrakcyjniejszych linii kolejowych w Wielkopolsce. Obszar moreny choć niewielki posiada bogatą oraz unikatową florę i faunę. Porośnięty jest drzewostanem liściastym, w którym spotkamy starodrzew dębowy i bukowy.

„Szwajcaria Czarnkowska" na wiele do zaoferowania zwiedzającym, to miejsce pokochają amatorzy pieszych, jak i rowerowych wycieczek. Różnica wzniesień, ciekawe podejścia i podjazdy. niezapomniane widoki oraz perła architektoniczna Gminy, czyli Zamek w Goraju zauroczą każdego i zachęcą do powrotu.

FLORYSTYCZNY REZERWAT PRZYRODY ,,ŹRÓDLISKA FLINTY"

Na obszarze sandru rzeki Flinty w 1988 roku utworzono unikalny o niepowtarzalnych atutach przyrodniczych, florystyczny rezerwat „Źródliska Flinty". Celem powołania rezerwatu była ochrona ekosystemu leśnego, zaroślowego, bagiennego, wodnego oraz torfowiskowego wraz z ich bogactwem i różno-rodnością biotyczną. Rezerwat znajduje się na terenie kompleksu leśnego będącego pozostałością dawnej puszczy pokrywającej w przeszłości północną część Wielkopolski. Charakterystycznym miejscem rezerwatu jest malownicze rynnowe jezioro Niewiemko z szerokimi strefami roślinności szuwarowej.

Na terenie o powierzchni blisko 45 ha występuje 230 gatunków roślin, m.in. kruszyna pospolita, kalina koralowa, bagno zwyczajne i rosiczka. Tereny źródliska zamieszkują liczne zwierzęta, zarówno te często spotkane oraz gatunki chronione takie, jak gacek wielkouchy, żmija zygzakowata, daniel, bóbr czy okresowo wilk. Prawdziwym bogactwem rezerwatu są ptaki, reprezentowane przez 32 gatunki, m.in. żurawia, czaplę, zimorodka, lelka I mysikrólika

Korzystne cechy środowiska przyrodniczego i wysokie walory krajobrazowe są atrakcyjne dla rozwoju turystyki i wypoczynku. Wynikają one z występowania zwartych kompleksów leśnych, które bez wątpienia są skarbem Gminy Czarnków zasobnym w dziką zwierzynę. W gminie istnieje 9 obwodów łowieckich, w których działa 5 kół zrzeszających myśliwych. Celem ich jest gospodarka łowiecka, w tym ochrona zwierzyny, dokarmianie i dbanie o stan pogłowia oraz uprawa poletek łowieckich. Szczególne zasady prowadzenia gospodarki leśnej są ustalone zwłaszcza dla lasów ochronnych, gdzie ochronie podlegają również rzadkie i reliktowe gatunki roślin, głownie rosnące na terenach bagiennych oraz zwierzęta, w tym szczególnie ptaki migrujące pradoliną Noteci oraz ptaki drapieżne i brodzące. Ważną ostoją zwierząt jest fragment pradoliny Noteci, na wschód od Wielenia aż do ujścia Gwdy, nazywany Nadnoteckimi Łęgami. Na terenie tym gniazdują najbardziej zagrożone wymarciem gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt m.in. bąk, kania ruda, błotniak łąkowy, kropiatka, zielonka, derkacz i kulik wielki oraz rzadko występujące gatunki, jak rycyk, rybitwa czarna i podróżniczek. Ponadto na terenie Leśnictwa Gębiczyn i Gębice w pobliżu stawów i cieków wodnych można spotkać żurawie. Są to jednocześnie jednostki osadnicze, w których w ostatnich latach rozwija się rekreacja i wypoczynek. Ciekawym zjawiskiem przyrodniczym są także występujące na terenie gminy bobry.