"Rozkazem Dowódcy Głównego Powstania Wielkopolskiego majora Stanisława Taczaka ustanowiono IV Okręg Wojskowy obejmujący: Chodzież, Czarnków, Wieleń, Skwierzynę, Międzychód, Szamotuły i Oborniki. Dowódcą został ppor. Zdzisław Orłowski. W Powiecie Czarnkowsko-Trzcianeckim i Wieleńskim na rubieży Noteci wojska niemieckie obsadziły wszystkie przeprawy oraz mosty na Noteci. W Wielkopolsce Powstanie już trwało. 5 stycznia 1919 roku Niemcy zajęli Czarnków, który trzy dni później został wyzwolony. W dniach od 5 lutego do 7 lutego na linii Rosko-Wieleń trwały zacięte walki. Niemcy zostali wyparci za Noteć. 13 lutego między godziną 4, a 5 rano 3 kompanie niemieckie przekroczyły śluzę nr 13 na Noteci pod Walkowicami i uderzyły na Romanowo z myślą ponownego zaatakowania Czarnkowa. W międzyczasie z Czarnkowa przybył Batalion Czarnkowskich Powstańców. Po ataku Niemcy zaszyli się w rejonie Walkowic. Powstańcy z Czarnkowa, Szamotuł, i Obornik zaatakowali Walkowice z kilku stron i wyparli Niemców za Noteć. Walki pod Romanowem i Walkowicami to jedna z ostatnich działań w Powstaniu Wielkopolskim. Wielkopolanie po 123 latach niewoli zdołali obronić tradycje narodową, język i wiarę katolicką."

 
"ODDALIŚCIE OJCZYŹNIE ŻYCIE, 
POLSKIEJ ZIEMI KREW, 
NARODOWI SERCE,
BOGU DUSZĘ"

 Piękne i wzruszające słowa umieszczone na tablicy pamiątkowej pomnika w Walkowicach ufundowanego przed laty w hołdzie Powstańcom Wielkopolskim, synom tej ziemi wołają wręcz krzyczą do nas abyśmy pamiętali, abyśmy tą pamięć przekazywali następnym pokoleniom, abyśmy z szacunkiem czcili bohaterów tamtych czasów w myśl zawołania często umieszczanego na sztandarach ,,Bóg Honor i Ojczyzna".

13.02.1919 PAMIĘTAMY!
HISTORIA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO WCIĄŻ  ŻYJE 
W NASZYCH SERCACH

Obchody rozpoczęły się o godzinie 10:00 w Walkowicach, gdzie złożono wiązanki pod obeliskiem upamiętniającym wydarzenia z 1919 roku. W swoim wystąpieniu Wójt Gminy Czarnków Krzysztof Chyży podkreślił, że to właśnie jedność i wspólne działanie pozwoliły Powstańcom Wielkopolskim odnieść zwycięstwo. Przypomniał, że także dzisiaj, w codziennym życiu, wspólnota i współpraca są kluczowe dla budowania silnej, zjednoczonej społeczności. Tylko razem możemy osiągać wielkie cele – tak jak nasi przodkowie, którzy walczyli o wolność. Głos zabrał również Wicestarosta Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, Tadeusz Teterus, który zwrócił uwagę, że to dzięki bohaterstwu Powstańców, Wielkopolska stała się symbolem niezłomnej walki o wolność, a ich heroizm wciąż inspirować będzie kolejne pokolenia w dążeniu do dobra wspólnego i patriotyzmu.

Na głównym placu w miejscowości uroczyście odśpiewano hymn Polski - Mazurek Dąbrowskiego, a flagi powiewały na wietrze symbolizując siłę i determinację przodków, którzy swoją odwagę zapisali w historii Wielkopolski. 

Kontynuacja uroczystości odbyła się w Szkole Podstawowej im. 67 Pułku Piechoty w Romanowie Dolnym. Uczniowie przygotowali wzruszające występy artystyczne o charakterze patriotycznym, podkreślając znaczenie swojego patrona oraz jego roli w historii. Młodzież, poprzez recytacje, śpiew i inscenizacje, przypomniały nam o wartościach, które przyświecały Powstańcom – odwadze, determinacji i miłości do Ojczyzny.

,,Do dzisiaj wspomina się w Walkowicach mieszkańca wsi kowala Martenkę, który w sylwestra 1918 roku uruchomił dzwon, ten historyczny dzwon, który stoi w Walkowicach na postumencie i to był alarm, ale nie na pożar, to było radosne zawołanie ,, że oto Polskę mamy, Polska Odzyskuje Niepodległość. To było też symboliczne zawołanie. Rodacy ! Do broni, tutaj jest granica, teraz albo nigdy! Powstanie było końcowym zwycięskim akordem ,,Najdłuższej Wojny Nowoczesnej Europy" prowadzonej od rozbiorów walki z germanizacją. Zaciętej wojny nie na polu bitwy, nie na koniu i z szablą, ale w organicznej pracy na polach aktywności społecznej, od handlu, bankowości i wzorowej organizacji życia gospodarczego do walki o polską mowę i wiarę w kościołach, szkołach, w domach rodzinnych".

Aby uczcić pamięć o Bohaterach uczestnicy wydarzenia, udali się na regionalne cmentarze i zapalili znicze na grobach i w miejscach pamięci. 

Na zakończenie uroczystości upamiętniających 106. rocznicę Walk w Powstaniu Wielkopolskim o godzinie 16.00 na scenie przy sali wiejskiej odbył się wyjątkowy koncert ,,Pieśni Powstańcze – Niezapomniany Zryw”. 

Koncert rozpoczął się mocnym uderzeniem. Wykonaliśmy wspólnie przejmującą kompozycję samego Feliksa Nowowiejskiego powstałą z okazji pierwszej rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego „Marsylianka Wielkopolska”. Z głośników popłynęły dźwięki marszowych rytmów, a wszyscy wciągnęli się w atmosferę wydarzenia. Publiczność wsłuchiwała się w słowa pieśni, które mówiły o heroizmie i poświęceniu. Muzyka przeplatana z narracją historyczną, przeniosła nas w czasy zrywu niepodległościowego, przypominając o odwadze i poświęceniu naszych przodków. Scena rozświetlona ciepłym blaskiem pochodni trzymanych przez Środowisko Harcerskie Nomada z Romanowa Dolnego stała się areną dla Artystów, którzy oddali hołd bohaterom. Wykonania poruszyły serca zgromadzonej publiczności, a wspólne śpiewanie stało się symbolem jedności i pamięci. Każda melodia, każde słowo przypominało nam o poświęceniu Powstańców, którzy walczyli o wolność naszej ziemi. Na scenie wystąpili: Anna Baranowska, Sebastian Pawlaczyk, Zuzanna Mąka, Olivia Banaszakova, Laura Rzysko, Kamil Januszkiewicz, Martyna Leśniewska, Agata Mąka, Aleksandra Maćkowiak, Notecki Zespół Pieśni i Tańca – Grupa Muzyczna. Wśród dymu koksowników, który unosił się nad plecami czuć było ducha historycznych dni pełnych determinacji, odwagi i walki o wolność. 

W organizację wydarzenia włączyli się harcerze ze Środowiska Harcerskiego NOMADA z Romanowa Dolnego przygotowując ciekawe quizy i atrakcje. Pytania były ułożone na bazie informacji znajdujących się na specjalnie przygotowanych planszach, które zostały wypożyczone z Muzeum Ziemi Czarnkowskiej w Czarnkowie. Quiz był przygotowany na platformie Kahoot, gdzie podczas jednej gry mogło zagrać wielu graczy! Test składał się z 15 pytań i wszystkim zainteresowanym dostarczył dużo uśmiechu oraz przyczynił się do utrwalenia informacji o zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim.

Atmosfera była podniosła, a chwila ciszy i światełko dla Powstańca mówiła więcej więcej niż tysiąc słów – to był moment zadumy i wdzięczności wobec tych, którzy oddali życie za przyszłe pokolenia. 

Momentem kulminacyjnym był wspólny śpiew Roty, który poruszył wszystkich zgromadzonych. Światła reflektorów, buchający ogień z koksowników i unoszący się nad plecami dym stworzyły widowisko, które na długo zapadnie w pamięci uczestników. To wydarzenie udowodniło, że historia Powstania Wielkopolskiego jest wciąż żywa i ważna dla kolejnych pokoleń. Duch powstańczy żyje i nieustannie przypomina jak wielką wartością jest wolność. Wydarzenie było tego najlepszym dowodem. 

Na wszystkich uczestników czekał ciepły poczęstunek. Przygotowano tradycyjną grochówkę, która cieszyła się dużym zainteresowaniem. Nie zabrakło również ciepłych kiełbasek z grilla, świeżego chleba, pyrów z gzikiem oraz powstańczych ciasteczek. Dla miłośników ciepłych napojów serwowano kawę i herbatę, które szybko znikały z termosu. 

Serdeczne podziękowania kierujemy do Szkoły Podstawowej im. 67 Pułku Piechoty w Romanowie Dolnym oraz do wszystkich uczniów, którzy włożyli ogromny wysiłek w organizację uroczystości. Dziękujemy za wszystkie złożone kwiaty i sztandary Ku Pamięci Powstańcom Wielkopolskim. Wasze zaangażowanie i szacunek dla historii są dla nas wszystkich inspiracją.

Dziękujemy współorganizatorom koncertu ,,Pieśni Powstańcze – Niezapomniany Zryw”: Sołtysowi Sołectwa Romanowo Dolne Hannie Rzysko oraz Radzie Sołeckiej, Środowisku Harcerskiemu Nomada z Romanowa Dolnego, Ochotniczej Straży Pożarnej w Romanowie Dolnym, Kołu Gospodyń Wiejskich w Romanowie Dolnym, Centrum Usług Społecznych w Gminie Czarnków, Bibliotece Publicznej Gminy Czarnków. 
Dziękujemy Wykonawcom za ten niezwykły wieczór pełen wzruszeń i refleksji.  

Dziękujemy Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Wielkopolskiego oraz Muzeum Ziemi Czarnkowskiej za wsparcie obchodów Powstania Wielkopolskiego .